Đoàn kết Việt
Nam – Lào – Campuchia. Một nhân tố thắng lợi của cuộc kháng chiến
chống Mỹ, cứu nước |
Cũng từ sau chiến tranh
thế giới thứ hai, chủ nghĩa xã hội đã trở thành hệ thống thế giới với sự lớn
mạnh cả về kinh tế, văn hóa, khoa học, kĩ thuật và vững vàng về chính trị, quốc
phòng, trở thành nhân tố quyết định chiều hướng phát triển của lịch sử xã hội
loài người. Chủ nghĩa xã hội thực sự là thành trì, là trụ cột của phong trào
cách mạng, của hòa bình thế giới. Phong trào giải phóng dân tộc, phong trào đấu
tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động ở các nước tư bản chủ nghĩa
có những bước phát triển vượt bậc làm cho so sánh lực lượng trên thế giới có sự
thay đổi căn bán có lợi cho các lực lượng cách mạng và tiến bộ trên thế giới.
Những nhân tố mới đó là những thuận lợi rất căn bản và là nguồn động viên và cổ
vũ to lớn đối với Đảng và nhân dân ta.
Tuy nhiên, vào thời kì
này, nhân dân ta phải đối mặt với những khó khăn, thử thách nghiêm trọng, đó là
nảy sinh sự bất đồng ngày càng sâu sắc trong phong trào cộng sản và công nhân
quốc tế, giữa các nước trong hệ thống xã hội chủ nghĩa, nhất là giữa Liên Xô và
Trung Quốc. Đế quốc Mỹ - tên đế quốc đầu sỏ, ra sức lợi dụng và khai thác tình
hình đó, tiến hành xâm lược nước ta với tất cả các âm mưu, thủ đoạn tàn bạo và
nham hiểm. Chúng đã nhiều lần thay đổi chiến lược. Mỗi lẩn thay đổi chiến lược,
chúng lại đẩy chiến tranh lên mức độ ác liệt và tàn khốc hơn. Thậm chí trước
nguy cơ thất bại, chúng còn mở rộng chiến tranh với qui mô lớn sang cả Lào và
Campuchia, đánh phá ác liệt hậu phương miền Bắc bằng cả không quân và hải quân;
đồng thời tìm mọi cách cô lập và đè bẹp cuộc kháng chiến chính nghĩa của nhân
dân ta.
Chính vì những lẽ đó, Việt
Nam trở thành nơi tập trung mâu thuẫn cơ bản của thời đại, trở thành nơi đọ sức
quyết liệt giữa cách mạng và phản cách mạng, trở thành cuộc đụng đầu lịch sử
giữa dân tộc Việt Nam và đế quốc Mỹ, cũng là cuộc đụng đầu lịch sử của chiến
tranh chính nghĩa và chiến tranh phi nghĩa kể từ sau chiến tranh thế giới thứ
hai. Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta là cuộc kháng chiến
chống chủ nghĩa thực dân mới, vừa mang tính chất chiến tranh giải phóng, vừa
mang tính chất chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, đồng thời mang tính quốc tế và thời
đại sâu sắc.
Ngay từ đầu cuộc kháng
chiến chống Mỹ, cứu nước, mặc dù trong bối cảnh cực kì phức tạp của tình hình
quốc tế, nhưng với bản lĩnh vững vàng, Đảng ta vẫn chủ trương, trong bất cứ hoàn
cảnh nào, cách mạng Việt Nam không thể tách rời với phong trào cách mạng thế
giới, đồng thời phải thực hiện cho được sự đoàn kết quốc tế rộng lớn, trước hết
phải chăm lo tăng cường liên minh, đoàn kết với các nước trên bán đảo Đông
Dương, các nước trong hệ thống xã hội chủ nghĩa, lấy đó làm cơ sở để mở rộng,
tăng cường, liên minh đoàn kết với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế,
với tất cả các lực lượng cách mạng và tiến bộ trên thế giới ủng hộ cuộc kháng
chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta.
Từ sau Hiệp định Giơnevơ
năm 1954, tuy nhân dân ba nước Đông Dương đều giành được thắng lợi nhưng mức độ
có khác nhau. Việt Nam giải phóng được nửa nước, miền Bắc đi lên chủ nghĩa xã
hội. Lực lượng cách mạng và vũ trang Lào có vùng tập kết và là một lực lượng
trong Chính phủ liên hợp. Campuchia được công nhận độc lập, nhưng lực lượng
cách mạng và vũ trang không được thừa nhận tồn tại độc lập. Tuy mỗi nước có
"thế cách mạng" riêng, nhưng trước âm mưu chia rẽ và hành động mở
rộng chiến tranh ra cả Lào và Campucha, biến Đông Dương thành một chiến trường,
nhân dân ba nước Đông Dương đều có nguyện vọng và yêu cầu chung là bảo vệ độc
lập, chủ quyền của đất nước mình, chống kẻ thù chung là đế quốc Mỹ và bọn tay
sai của chúng. Đó là cơ sở khách quan cho sự liên minh, đoàn kết chiến đấu của
ba dân tộc Việt Nam - Lào - Campuchia. Xu thế tất yếu là ba nước cần đoàn kết
trong cuộc chiến đấu chung chống đế quốc Mỹ xâm lược.
Nhận rõ âm mưu của kẻ thù,
nhận thức được tầm quan trọng của liên minh, đoàn kết ba nước Việt Nam - Lào -
Campuchia, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ trương phát huy truyền thống
đoàn kết quí báu đã được thử thách trong cuộc kháng chiến. chống Pháp của ba
dân tộc trước đây, kiên trì đẩy mạnh đoàn kết với hai nước láng giềng Lào và
Campuchia anh em trên nguyên tắc tôn trọng độc lập chủ quyền, lợi ích và nguyện
vọng chính đáng của mỗi dân tộc, đồng thời giữ vững tinh thần độc lập, tự chủ,
cùng nhau đoàn kết chống kẻ thù chung là đế quốc Mỹ, bảo vệ độc lập, chủ quyền
quốc gia của cả ba dân tộc.
Thực hiện chủ trương trên,
chúng ta đã sớm triển khai, chủ động tiếp xúc, bàn bạc với hai nước bạn theo
tinh thần việc giải phóng, bảo vệ đất nước là công việc của nhân dân mỗi nước,
nhưng phải coi việc ủng hộ, đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau chống kẻ thù chung là nhu
cầu bức thiết của ba dân tộc anh em. Chính vì thế, mặc dù có những khó khăn,
trở ngại nhất định, nhưng trên suốt chặng đường dài chống Mỹ, chúng ta đã khai
thác mọi khả năng, mọi lực lượng, mọi thời cơ để thực hiện bằng được chủ trương
đoàn kết ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia, tiến lên đánh bại mọi âm mưu thôn
tính, chia rẽ của đế quốc Mỹ vả bè lũ tay sai. Thấm nhuần quan điểm của Chủ
tịch Hồ Chí Minh "giúp bạn là tự giúp mình", nhân dân ta đã cùng
nhân dân hai nước Lào và Campuchia anh em sát cánh cùng chống kẻ thù chung là
đế quốc Mỹ. Lực lượng vũ trang ba nước có sự hợp đồng chiến đấu, cùng chia lửa
giữa ba chiến trường, giáng cho quân Mỹ và quân ngụy những đòn chí mạng. Chính
phủ ba nước đã phối hợp chặt chẽ với nhau về chính trị, ngoại giao, hợp tác và
giúp đỡ lẫn nhau. Chúng ta không chỉ có trách nhiệm phối hợp chiến đấu mà còn
giúp đỡ cơ sở vật chất, phương tiện chiến đấu, xây dựng lực lượng cách mạng,
xây dựng vùng giải phóng ở hai nước bạn.
Hình thức và nội dung đoàn
kết ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia bao gồm nhiều lĩnh vực, tập trung trên
các vấn đề chiến lược chủ yếu như: xây dựng thực lực cách mạng, chi viện kịp
thời, phối hợp chiến trường chiến đấu, mở các chiến dịch, trao đổi kinh nghiệm,
v.v.. Song song với việc tập trung đánh địch, Đảng và nhân dân ta đã giúp cách
mạng Lào và Campuchia xây dựng chính quyền, phát triển lực lượng theo yêu cầu
đòi hỏi của cuộc kháng chiến ngày càng cao. Việt Nam đã làm hết sức mình và
bằng mọi cách giúp các bạn xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng, đặc biệt là
giúp bồi dưỡng và đào tạo cán bộ, xây dựng thực lực cách mạng và kinh nghiệm
chiến đấu; đồng thời còn ủng hộ vật chất cho cuộc chiến đấu và xây dựng căn cứ
địa kháng chiến, giúp các bạn giữ vững vùng giải phóng. Một số căn cứ kháng
chiến của Lào dựa lưng vào Tây Bắc, Tây Nguyên của Việt Nam. Việt Nam đã cùng
với Lào xây dựng tuyến đường chiến lược Tây Trường Sơn để vận chuyển khí tài,
vật lực tử hậu phương miền Bắc vào chiến trường miền Nam và chi viện kịp thời
cho các căn cứ kháng chiến của Lào và Campuchia đánh Mỹ. Trong các thời kì hòa
hoãn thành lập Chính phủ liên hiệp ở Lào, Việt Nam đều ủng hộ đường lối hòa
bình, trung lập, hòa hợp dân tộc của Chính phủ Vương quốc Lào, nhân từng bước
đẩy Mỹ ra khỏi Lào. Ngoài ra, chúng ta còn tranh thủ đoàn kết với các lực lượng
khác ở Lào cùng đứng lên chống đế quốc Mỹ xâm lược. Có thể nói, liên minh, đoàn
kết Việt - Lào là hết sức trong sáng, thuỷ chung, bền vững, đem lại hiệu quả
cao, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển liên minh, đoàn kết lâu dài sau này.
Đối với Campuchia, chúng
ta cũng chủ trương đoàn kết, ủng hộ đường lối hòa bình, trung lập, không liên
kết của Chính phủ Vương quốc Campuchia.
Sự đoàn kết, giúp đỡ của
Vương quốc Campuchia trong thời điểm đế quốc Mỹ tìm mọi cách cô lập, phong tỏa,
chia cắt cách mạng miền Nam, là có hiệu quả và ý nghĩa quan trọng. Từ năm 1970,
khi đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh đánh sang đất Campuchia, chúng ta đã chủ
động thống nhất phối hợp hoạt động với bạn. Bên cạnh đó, chúng ta giúp đỡ bạn
phát triển nhanh lực lượng vũ trang, rồi cùng phối hợp mở các trận chiến đấu
mới, tổ chức các chiến dịch phản công lớn, giải phóng nhiều vùng đất đai, nối
liền các căn cứ giải phóng, tạo ra một cục diện mới chưa từng có ở Campuchia
khiến Mỹ phải lúng túng bị động dối phó trên cả hai chiến trường Việt Nam và
Campuchia. Việt Nam cũng chủ trương đoàn kết, ủng hộ đường lối kháng chiến
chống Mỹ, xây dựng đất nước hòa bình, trung lập, dân chủ, phồn vinh của Chính
phủ đoàn kết dân tộc Campuchia. Chúng ta dã tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ
của Chính quyền trung lập Vương quốc Campuchia, đã mua được số lượng khá lớn
lương thực, thực phẩm, thuốc men, đạn dược cung cấp cho chiến trường Nam Bộ và
Tây Nguyên. Bạn cũng cho phép ta vận chuyển quá cảnh theo thông lệ quốc tế tới
các khu căn cứ của ta, kịp thời cung cấp cho các chiến trường.
Trong cuộc kháng chiến
chống Mỹ, cứu nước, Chính phủ và nhân dân hai nước Lào và Campuchia anh em đã
tạo điều kiện cho quân đội ta mở đường vận chuyển lương thực, thực phẩm và vũ
khí vào chiến trường miền Nam. Để tạo thế chiến lược tiến công địch trên cả ba
nước, Việt Nam đã xây dựng và phát triển tuyến đường Trường Sơn. Thực chất đây
là một căn cứ kháng chiến rất quan trọng, một hậu phương chiến lược lớn, trực
tiếp gắn bó với chiến trường ba nước Đông Dương bằng hệ thống đường huyết mạch
nối liền ba nước, là căn cứ vận chuyển từ hậu phương lớn miền Bắc tới các chiến
trường quan trọng của ba nước. Có thể nói, tuyến đường vận tải chiến lược
Trường Sơn là biểu tượng sáng ngời của tình đoàn kết gắn bó, keo sơn giữa ba
dân tộc Đông Dương trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Bên cạnh đó, quân tình
nguyện Việt Nam đã sát cánh cùng với quân đội và nhân dân hai nước Lào và
Campuchia giữ gìn và phát triển lực lượng cách mạng, hiệp đồng tác chiến, đập
tan các cuộc tấn công càn quét qui mô lớn của Mỹ và chư hầu khi chúng mở rộng
chiến tranh xâm lược trên toàn cõi Đông Dương. Ở chiến trường Lào, quân đội ta
đã cùng với lực lượng vũ trang của bạn mở các chiến dịch Cánh Đồng Chum - Xiêng
Khoảng năm 1961, Nậm Thà năm 1962, Đường số 8 và số 12 năm 1963 , Nậm Bạc năm
1968 , Cánh Đồng Chum các năm 1964, 1969, 1970, 1972, Đường 9 – Nam Lào năm
1971. Các chiến dịch trên cùng hàng loạt các trận chiến đấu phối hợp liên quân
Lào - Việt đã từng bước đánh bại các chiến lược "Chiến tranh đặc
biệt", "Chiến tranh đặc biệt phát triển cao" của Mỹ ở Lào, tạo
thời cơ thuận lợi cho cuộc kháng chiến của ba dân tộc Việt Nam - Lào và
Campuchia phát triển lên một bước mới. Ở chiến trường Campuchia, những cuộc
phối hợp chiến đấu giũa quân tình nguyện Việt Nam và bạn đánh bại 10 vạn quân
Mỹ và ngụy quyền Sài Gòn tấn công sang đất Campuchia tháng 4/1970, đánh bại các
cuộc hành quân lớn của Mỹ - ngụy như "Chen La l” tháng 6/1970, "Toàn
Thắng" tháng 2/1971, "Chen La II" tháng 8/1971, đã mở ra cục
diện mới cho cách mạng Campuchia, đồng thời tạo thế chiến lược có lợi cho quân
và dân ta ở miền Nam mở những cuộc tiến công chiến lược để giành thắng lợi lớn
hơn. Các đơn vị cán bộ, chiến sĩ quân đội ta làm nhiệm vụ trên chiến trường
hai nước bạn đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quốc tế, tạo được sự tin cậy, quí
mến của nhân dân hai nước bạn, góp phần tăng cường tình đoàn kết chiến đấu của
ba dân tộc Việt Nam - Lào - Campuchia. Nhiều cán bộ, chiến sĩ đã gắn bó cả cuộc
đời mình với cách mạng nước bạn, được nhân dân hai nước bạn đánh giá cao, coi
họ như con em ruột thịt của mình.
Ngoài ra, chúng ta đã tạo
mọi điều kiện để tổ chức các hội nghị đoàn kết của ba dân tộc dưới các hình
thức "Hội nghị nhân dân ba nước Đông Dương" năm 1965, đặc biệt là tổ
chức thành công "Hội nghị cấp cao ba nước Đông Dương" năm 1970 nhằm
tập hợp đoàn kết mọi lực lượng yêu nước và tiến bộ trong ba nước, tranh thủ dư
luận và sự đồng tình ủng hộ của nhân dân thế giới đối với cuộc kháng chiến của
ba dân tộc, làm cho đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai bị phân hoá, cô lập. Trên thực
tế đã hình thành Mặt trận đoàn kết nhân dân Đông Dương chống Mỹ, kết thành một
khối liên minh kháng chiến ngày càng vững chắc, tạo nên thế chiến lược tiến
công chung của nhân dân ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia chống chiến tranh
xâm lược của đế quốc Mỹ.
Đoàn kết ba nước Việt Nam
- Lào - Campuchia đã góp phần tạo nên sức mạnh tổng hợp đánh bại đế quốc Mỹ,
giải phóng ba nước khỏi ách xâm lược, nô dịch của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai
trong cùng một thời gian tương đối gần nhau. Việt Nam và Campuchia giành được
thắng lợi vào tháng 4/1975, Lào giành được thắng lợi vào tháng 12/1975. Cách
mạng ba nước Đông Dương đều bước vào giai đoạn lịch sử mới xây dựng đất nước
sau chiến tranh.
Đoàn kết ba nước Việt Nam
- Lào - Campuchia là qui luật khách quan, có ý thức, có tổ chức, có sự thống
nhất về chiến lược, có sự hiệp đồng chiến đấu cao, dựa trên cơ sở của chủ nghĩa
quốc tế thuỷ chung, trong sáng và chủ nghĩa yêu nước chân chính. Thắng lợi của
ba dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ là thắng lợi chung của tình đoàn kết
giữa ba dân tộc Việt Nam - Lào - Campuchia, bắt nguồn tử sự đoàn kết, thống
nhất, phối hợp của Đảng ta, Đảng Nhân dân cách mạng Lào và những người kháng
chiến ở Campuchia.
Đoàn kết ba nước Việt Nam
- Lào - Campuchia là một trong những nhân tố quan trọng làm nên thắng lợi của
cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta. Thắng lợi của cuộc kháng
chiến chống Mỹ, cứu nước là thắng lợi của đường lối quốc tế thủy chung, trong
sáng. Nhờ có đoàn kết chiến đấu ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia, nhân dân
Campuchia đã đập tan chủ nghĩa thực dân mới của Mỹ và chính quyền tay sai
Lonnon, giành độc lập dân tộc. Nhờ có đoàn kết chiến đấu ba nước Việt Nam - Lào
- Campuchia, nhân dân Lào đã xóa bỏ được ách thống trị của Mỹ và chính quyền
tay sai, giành quyền làm chủ, xoá bỏ vĩnh viễn chế độ quân chủ. Nhờ có đoàn kết
chiến đấu ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia, nhân dân Việt Nam đã gắn liền hậu
phương miền Bắc với tiền tuyến miền Nam, đã đánh thắng đế quốc Mỹ xâm lược và
bè lũ tay sai, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, thu giang sơn về một
mối.Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta với cuộc
Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, kết thúc bằng Chiến dịch Hồ Chí
Minh lịch sử đã được Đại hội lần thứ IV của Đảng năm 1976 đánh giá: "Năm
tháng sẽ trôi qua, nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp kháng chiến
chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những
trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa
anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đi vào lịch sử thế giới như một
chiến công vĩ đại của thế kỉ XX, một sự kiện có tẩm quan trọng quốc tế và có
tính thời đại sâu sắc".
Ngày nay, tình hình quốc
tế chuyển biến nhanh chóng và sâu sắc, tình hình mỗi nước với những điều kiện
lịch sử cụ thể của mình, Việt Nam, Lào, Campuchia cần phát huy truyền thống
đoàn kết sẵn có lên tầm cao mới, trên nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền
và toàn vẹn lãnh thổ của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau,
thực hiện hoà bình, hữu nghị, bình đẳng, hợp tác phát triển và phồn vinh.
Lê Văn Yên //
Đối ngoại. - 2010. - Số 8. - Tr. 29 - 33.
Lượt truy câp: 1837307
Trong ngày:
Đang online: 58